Συνομιλίες - Αύγουστος Κορτώ

Η εισαγωγή:

Τον συγγραφέα Αύγουστο Κορτώ τον ανακάλυψα τελείως τυχαία σε ένα βιβλιοπωλείο. Όχι τον ίδιο αλλά το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο 'Δεκαέξι'. Δεν ξέρω γιατί αλλά κάτι μου έλεγε ο τίτλος του και το κόκκινο εξώφυλλο που μου θύμιζε περασμένα μεγαλεία των πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ. Γεννηθείς στην Θεσσαλονίκη, με μια γοητευτικότατη λογόρροια να τον διακρίνει στον προφορικό του λόγο (να είναι καλά η εκπομπή ' Η Ζωή Είναι Αλλού΄ όπου φιλοξενήθηκε από την οικοδέσποινα κ. Εύη Κυριακοπούλου), άνετος και καθόλου έμπλεος με δήθεν συμπλεγματικά τερτίπια, μου άνοιξε έναν καινούργιο κόσμο στην νεο-ελληνική συγγραφή. Τον ευχαριστώ θερμά.

Το κυρίως θέμα: 

1.    Γιατί επιλέξατε την συγκεκριμένη ιστορική περίοδο (μετασταλινική εποχή) για να γράψετε το συγκεκριμένο μυθιστόρημα; Έγινε τυχαία η επιλογή ή υπήρξε κάποια βαθύτερη αφορμή;

Πριν από μερικά χρόνια είχα διαβάσει τα απομνημονεύματα του Σοστακόβιτς, που με είχαν συγκλονίσει. Επιπλέον, εδώ και μια δεκαετία ήθελα να γράψω ένα βιβλίο με κεντρικό θέμα τη μουσική. Και η κοινωνικοπολιτική αστάθεια της Σοβιετικής Ένωσης μετά την τεράστια απώλεια του Στάλιν, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η μουσική αποτέλεσε τόσο ζωτικό κεφάλαιο του εν λόγω πολιτισμού - αλλά και των διωγμών, και της σταλινικής παράνοιας - μου πρόσφερε το ιδανικό χωροχρόνο για την ιστορία μου.

2.    Στο βιβλίο σας (Δεκαέξι) προσωπικότητες της Ιστορίας και των Τεχνών, Στάλιν, Χρουστσόφ, Τόμας Μαν παίρνουν σάρκα και οστά, έχοντας τον δικό τους ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας. Δεν φοβηθήκατε ότι δίνοντάς τους βήμα, βάζοντας στο στόμα τους λόγια και απόψεις, κάνοντάς τους να μιλάνε σε πρώτο ενικό, κινδυνεύανε να ακουστούν παράταιροι ή άσχετοι με το έργο τους και τις βαθύτερες, ενδόμυχες σκέψεις τους, πέφτοντας απλά στην παγίδα από την πλευρά σας, του φτηνού και άκαιρου εντυπωσιασμού;

Όλα παίζονται στο κατά πόσον η παρουσία μιας επιφανούς μορφής σ' ένα βιβλίο προκύπτει απ' την τριβή του συγγραφέα μ' αυτήν, από το κατά πόσον έχει αφομοιώσει το πασίγνωστο και λογοτεχνικά επίφοβο πρόσωπο ενός ιερού τέρατος. Στη δική μου περίπτωση, ο Τόμας Μαν έχει γονιμοποιήσει με τα βιβλία του ένα τεράστιο κομμάτι της δημιουργικότητάς μου - στην ανάπλασή του αποπειρώμαι ως και να μιμηθώ τον αχανή, κεντημένο του λόγο. Όσο για τον Χρουστσόφ και τον Στάλιν, η παρουσία τους είναι μάλλον σχηματική, μιας και κανείς τους δεν ήταν το αντικείμενο του ενδιαφέροντός μου.

3.    Ο ήρωας του βιβλίου έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία; Γιατί επιλέξατε ένα πρόσωπο με εμφανείς ομοφυλοφιλικούς ψυχικούς κατατρεγμούς; Δεν φοβάστε την ταμπέλα του 'gay λογοτέχνη' ή την ταμπέλα 'gay λογοτεχνία' στο σύνολο του πολυγραφότατου έργου σας;

Όποιος διαβάσει το 'Δεκαέξι' και πιστεύει ότι πρόκειται για γκέι λογοτεχνία, μάλλον κάτι του διέφυγε. Ασχέτως του δικού μου ερωτικού προσανατολισμού, ουδέποτε μεταχειρίστηκα την ομοφυλοφιλία σε βιβλίο μου ως κεντρικό θεματικό άξονα - όπως στο 'Γλύπτη του δρόμου', το 'Δαιμονιστή' και τον 'Αφανισμό του Νίκου', η ομοφυλοφιλία του Αλεξέι είναι απλώς και μόνο μια ακόμη παράμετρος της δυσλειτουργικότητας και της δυστυχίας του, καθώς μιλάμε για μιαν εποχή τρομερά βάναυση απέναντι στην ομοφυλοφιλία, την 'αστική' αυτή διαστροφή. Η γκέι λογοτεχνία έχει τελείως άλλη agenda απ' ό,τι τα βιβλία μου - εμένα με αφορά μονάχα η ψυχογραφία των ηρώων, κι όσο για το τι κάνουν με τα γεννητικά τους όργανα, μου είναι παγερά αδιάφορο.

4.    Πείτε μας λίγο για τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες γράφετε ένα μυθιστόρημα. Παρουσιάστε μας λίγο 'το σκηνικό'.

Στην αρχή, εφόσον η ιδέα είναι δυνατή, τρώω μια κατραπακιά, και δεν μπορώ να συγκεντρωθώ σε τίποτα αν δεν αρχίσω να γράφω. Έπειτα περνάω στο στάδιο της πρώτης καψούρας, στα ντουζένια μου, εν συνεχεία η σχέση με το βιβλίο εξελίσσεται και πολλές φορές ξεφεύγει απ' τον έλεγχό μου, με αποτέλεσμα συχνά προς το τέλος να απορώ με το πού κατέληξε αυτός ο διανοητικός έρως/αυνανισμός που νόμιζα ότι ήλεγχα απόλυτα.

5.    Πιστεύετε ότι η συγγραφή βιβλίων είναι ψυχοθεραπευτική όπως είναι για άλλους τα video games, το πολύ φαγητό ή η ενοικίαση και θέαση πακτωλών πορνό ταινιών;

Ασφαλώς και είναι - αν και απαιτεί περισσότερο κόπο απ' το φαΐ και το πορνό, που τα λατρεύω αμφότερα με πάθος εφάμιλλο με το συγγραφικό μου.

6.    Αισθάνεστε άγχος μετά το πέρας της συγγραφής ενός βιβλίου; Με τόσα βιβλία στα ράφια των βιβλιοπωλείων πώς υπερνικάτε μια πιθανή έξη σε άγχος και προσμονή μέχρι το βιβλίο να γίνει γνωστό και να 'αρχίσει να πουλά;'

Δεν αισθάνομαι το παραμικρό άγχος, γιατί το παρελθόν μου έχει αποδείξει ότι οι αναγνώστες μου μπορεί να μην αριθμούν λεγεώνες, αλλά είναι αφοσιωμένοι μέχρις εσχάτων, και δε θα πάψουν ποτέ να με διαβάζουν.

7.    Νοσταλγείτε τα προηγούμενα βιβλία σας (την ιστορία τους, τους ήρωές σας)  ή σας ενδιαφέρει μόνο το επόμενο δημιούργημα;

Άπαξ και μου κατέβει η ιδέα του επόμενου, το προηγούμενο πάει περίπατο.

8.    Αγαπημένοι σας Έλληνες και ξένοι συγγραφείς;

Βιζυηνός, Ροΐδης, Τσιφόρος, Ταχτσής, Καραπάνου από δικούς μας, και Κούντερα, Ναμπόκοφ, Άτγουντ και Ρέντελ από ξένους.

9.    Από το τελευταίο σας μυθιστόρημα συνάγεται ότι λατρεύετε την μουσική. Είναι καθημερινή σας παρέα ή επιλέγετε να ακούσετε κάποιο κομμάτι σε συγκεκριμένες στιγμές της ημέρας; Επίσης τι μουσική ακούτε; Κλασσική φαντάζομαι;

Ακούω αποκλειστικά και μόνο κλασική μουσική εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Ακούω μουσική όταν γράφω κι όταν μεταφράζω, αλλά και κάθε πρωί η μέρα μου ξεκινά με τουλάχιστον μια-δυο ώρες προσηλωμένης ακρόασης. Χωρίς τη μουσική δε θα' χα γίνει ποτέ συγγραφέας.

10. Γενικά πώς ενημερώνεστε; Από την τηλεόραση ή επιλέγετε εναλλακτικές οδούς όπως internet, ραδιόφωνο, εφημερίδες.

Ίντερνετ - πιο γρήγορο, πιο έγκυρο, και τζάμπα.

11. Έχετε δηλώσει ότι πάσχετε από κατάθλιψη. Η Μαργαρίτα Καραπάνου, συγγραφέας που έπασχε από μανιοκατάθλιψη η ίδια, έχει πει ότι: ' Για μένα η μάχη είναι μια μεγάλη μορφή ελπίδας-για κάτι που δεν θα αποκτηθεί ποτέ όμως. Η μάχη η ίδια σε κάνει και ζεις'. Συμφωνείτε με αυτήν την στάση ζωής σε σχέση με την ψυχική νόσο; 

Επειδή η κλινική κατάθλιψη, την οποία έχω βιώσει τρις στο πετσί μου, με παραλύει τελείως, θα διαφωνήσω με τη λατρεμένη εκλιπούσα. Για μένα η μάχη ενάντια στην ψυχική νόσο είναι απλώς ένα ακόμα άχθος στο δυσβάσταχτο άχθος της ίδιας της νόσου.

 Κε Κορτώ σας ευχαριστώ θερμά.

Η κατακλείδα: